Đạo đức kinh nguyễn hiến lê

Lão Tử - Đạo Đức khiếp - Nguyễn Hiến Lê

Về cuốn Lão tử – Đạo Đức ghê (LT-ĐĐK), trong bộ Hồi kí (Nxb Văn học – 1993), cầm Nguyễn Hiến Lê cho biết:

“Chúng ta đã tất cả vài ba phiên bản dịch Đạo đức kinh rồi.

Bạn đang xem: Đạo đức kinh nguyễn hiến lê

Tôi góp thêm một bạn dạng dịch nữa, với một phần giới thiệu khoảng 100 trang về học thuyết của Lão tử.

Theo những học giả trung hoa gần đây, cho rằng Lão ra đời sau Khổng, Mặc, trước Mạnh; và cỗ Đạo đức kinh xuất hiện thêm sau Luận ngữ, vào nỗ lực kỉ lắp thêm IV hay thiết bị III, trước Tây lịch, do môn sinh của Lão tử chép lại lời thầy; tuy có tầm khoảng mười chương của bạn đời sau sản xuất nhưng bốn tưởng vẫn chính là nhất trí.

Lão tử là triết gia đầu tiên của china luận về vũ trụ, bao gồm một quan niệm tiến bộ, vô thần về bạn dạng nguyên của vũ trụ mà lại ông điện thoại tư vấn là Đạo. Ông lại xét tính bí quyết và qui cơ chế của Đạo, dùng mọi qui phương tiện đó làm đại lý cho đạo ngơi nghỉ đời cùng đạo trị nước, tức cho một nhân sinh quan cùng một bao gồm trị quan bắt đầu mẻ. Do đó mà học thuyết của ông hoàn hảo nhất, có khối hệ thống nhất thời Tiên Tần.

Ông tặng ngay cho hậu chũm những tứ tưởng bình đẳng, tự do, trọng hoà bình, không tranh nhau nhau mà khoan dung cùng nhau (dĩ đức báo oán), quay trở lại tự nhiên, sinh sống thanh tịnh. Trở về tự nhiên theo ông không phải là về bên thời nạp năng lượng lông làm việc lỗ, sống bằng săn phun và hái trái cây, mà lại trở về bắt đầu thời đại nông nghiệp, thời bộ lạc, bao gồm tù trưởng tuy nhiên tù trưởng cũng sống như mọi bạn khác, ko can thiệp vào cuộc sống của dân. Nước thì nhỏ tuổi mà dân ít; các nước trơn giềng phát hiện ra nhau, nghe được tiếng mang đến sủa, tiếng con kê gáy của nhau nhưng mà dân những nước không tương hỗ với nhau, có thuyền gồm xe mà không ngồi, sử dụng lối thắc dây thời thượng cổ mà không tồn tại chữ viết (chương 80). Thời đó có thể là thời Nghiêu Thuấn mà toàn bộ các triết gia thời Tiên Tần đầy đủ cho là hoàng kim thời đại. đương nhiên nhân nhiều loại không lùi lại vậy nên được và đọc Lão tử bọn họ chỉ bắt buộc nhớ rằng ông hy vọng cứu mẫu tệ đương thời là đời sống sẽ phúc tạp quá, từ kinh tế tài chính tới lễ nghi, bao gồm trị, tổ chức xã hội; con người đã gian tham, trí trá nhiều, do đó mà loạn lạc, nghèo khổ.

Xem thêm: Giáp Dần 1974 Tử Vi Tuổi Giáp Dần 1974 Năm 2022: Chú Ý Hao Tài, Có Kẻ Hãm Hại

Học thuyết của ông xẻ túc đến học thuyết của Khổng, nén bớt ý thức hăng hái hữu vi, quá thực tế của Khổng. Bây chừ người phương Tây chán nản nền tao nhã cơ giới, sản xuất để tiêu thụ rồi tiêu thụ để sản xuất, muốn trở về đời sống thiên nhiên, giản dị, yêu cầu Đạo đức kinh lại được rất nhiều người đọc<1>. Nhưng các chính trị gia không người nào theo bài học kinh nghiệm của ông cả; tôi nghĩ đông đảo câu như: “Càng ban nhiều lệnh cấm thì dân càng nghèo” (Chương 57), “Can thiệp vào câu hỏi dân nhiều quá thì dân vẫn trá nguỵ, chống đối” (Chương 60) rất đáng cho chúng ta suy ngẫm”.

Trong Lão tử và Đạo Đức kinh chú ý từ văn minh Lạc Việt đăng bên trên Diễn đàn Lí học tập Đông phương, tác giả Nguyễn Vũ Tuấn Anh nhận định rằng cuốn LT-ĐĐK của Nguyễn Hiến Lê (Nxb văn hóa Thông Tin – 1994) “là cuốn sách tập hợp tương đối nhiều tư liệu, phân tích thâm thúy và được biên dịch một biện pháp khách quan…”<2>. Một bạn khác cũng đánh giá cao bạn dạng dịch của thay Nguyễn Hiến Lê. Vào Đạo Đức kinh dễ hiểu, Phan Ngọc bảo: “Trong việc dịch này tôi cảm ơn các bản dịch giờ Việt của Nguyễn Hiến Lê, Thu Giang, gần kề Văn Cường nhưng mà tôi đều tham khảo với niềm tin “Hư tâm mong học”. Đó gần như là những phiên bản dịch tốt, biểu thị một trình độ Hán học sâu và một lao động khảo cứu hết sức nghiêm túc. So với nhiều phiên bản dịch giờ Pháp, giờ Anh, giờ đồng hồ Đức, tiếng Nga thì nó dễ dàng nắm bắt hơn” <3>.

LT-ĐĐK gồm bao gồm 3 phần:

Phần I: Đời sống và tác phẩm

Phần II: học thuyết

Chương 1: Đạo và đức

Chương 2: Tính biện pháp và qui cơ chế của đạo

Chương 3: Đạo sinh sống đời

Chương 4: Đạo trị nước

Phần III: Dịch đạo đức nghề nghiệp kinh

Thiên thượng: tự chương 1 đến chương 37

Thiên hạ: trường đoản cú chương 38 mang lại chương 81

Trong phần III, từng chương gồm những phần nhỏ tuổi mà tôi tạm điện thoại tư vấn là (vì vào sách không ghi):

- Nguyên văn chữ Hán

- Phiên âm

- Dịch nghĩa

- Lời giảng (từ này của núm Nguyễn Hiến Lê, xem tiết Tư phương pháp ông vua, chương IV, phần II)

Nhưng cũng đều có chương, như chương 71, thay lại đặt phần dịch nghĩa làm việc cuối; cũng có thể có chương, như chương 12, chương 40… không tồn tại lời giảng. Tuy phần dịch nghĩa được in nghiêng, cơ mà trong eBook này, tôi cũng ghi thêm vệt hoa thị (* – ) nhằm phân cách các phần nhỏ đó ra cho tiện phân biệt.

Trước đây tôi đang chép lại 46 chương của phần III đăng trên Website Hoa tô Trang. Vào cuối tháng 12 năm 2009, tôi đã cài đặt được cuốn LT-ĐĐK, buộc phải tôi chép trọn phần III: Dịch Đạo Đức tởm trước, sau đó mới chép phần I và phần II. Quanh đó lí vày sẵn có 46 chương vào phần dịch, còn một lí bởi nữa là sau khi chép xong xuôi phần dịch rồi, đến lúc chép nhì phần kia, gặp gỡ những câu trích dẫn từ phần dịch, ta chỉ cần copy rồi dính vào là xong, rất tiện lợi. Một lí vày nữa, đó bởi vì tôi cho là nếu chúng ta đọc phần dịch trước rồi kế tiếp mới đọc các phần kia thì sẽ dễ hiểu hơn.

Bản Hoa tô Trang tuy mới chỉ có 46 chương, nhưng phần Lời giảng (Hoa Sơn gọi là Lời bàn) trong vô số chương bị lược quăng quật vài chữ, vài câu hoặc vài ba đoạn; phần Nguyên văn với phần Dịch nghĩa cũng không giống hẳn trong sách (trong sách, nguyên văn tiếng hán và phiên âm có không ít chỗ cũng không hợp nhau), cơ mà nhờ có phiên bản Hoa đánh Trang mà việc chép lại 46 chương đầu nhanh lẹ và dễ ợt hơn so với 35 chương sót lại rất nhiều.